Khi mọi người kết nối với nhau thông qua mạng xã hội, giữa cái “thế giới ảo” mà lại như là thật ấy, mọi động tĩnh được lan truyền không giới hạn không gian, nhanh nhất về thời gian. Từ thực tế đó, trào lưu mạng xã hội hay là các “hot trend” không ngừng xuất hiện, được đón nhận và hưởng ứng nhiệt liệt trên phạm vi toàn thế giới.
Cộng đồng mạng Việt Nam vốn từng sốt không ít lần với những trào lưu như: vịt hóa thiên nga, vũ điệu thả tim, vũ điệu vẫy xe, té sấp mặt, nuôi cá trên cổ, vòng qua eo uống nước… Thì giờ đây lại đón nhận thêm một trào lưu mới, cùng nhau chia sẻ ảnh 10 năm. Nội dung của trào lưu nghe quá khá bình thường khi mà người dùng chỉ cần chia sẻ 1 tấm ảnh ghi lại hình ảnh của 10 năm về trước và 1 tấm ảnh hiện tại để thấy được sự phát triển qua thời gian.
Tuy nhiên, đằng sau của những sự vui vẻ vốn tưởng như bình thường ấy nơi mạng xã hội, một thế giới ảo đối với giới công nghệ thì lại không hẳn đã thực sự an toàn.
Trong bài phân tích mới đây trên tờ Wired của một cây bút công nghệ nổi tiếng Kate O’Neill lại cho rằng trào lưu khoe ảnh 10 năm thực sự là một công cụ được mạng xã hội lớn nhất thế giới sử dụng cho hoạt động thống kê, tỉnh chỉnh cho hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) trong đó có việc lập hồ sơ dữ liệu người dùng Facebook trên khắp thế giới.
Bởi theo Kate O’Neill, mỗi người dùng Facebook khi đăng tải những hình ảnh tham gia trào lưu này đều phải đánh dấu rõ ràng bức ảnh “lúc đó và bây giờ” cũng như các hashtag như #10yearschallenge. Những thông tin này giống như những keyword giúp Facebook dễ dàng thống kê dữ liệu.
Đối với hình ảnh không có thật, các thuật toán nhận diện gương mặt tinh vi dễ dàng loại bỏ chúng. Ví dụ, nếu bạn tải lên ảnh một con mèo cách đây 10 năm và ảnh người bạn để tham gia trào lưu ảnh 10 năm, cặp ảnh này sẽ bị thuật toán loại bỏ.
Đây không phải là trào lưu, trò chơi duy nhất lợi dụng sự ngây thơ của người dùng để thu thập dữ liệu. Vài năm gần đây, những ví dụ về trò chơi trên mạng xã hội và các trào lưu được thiết kế ra với mục đích này rất nhiều. Vụ trích xuất dữ liệu 70 triệu người dùng Facebook ở Mỹ được thực hiện bởi Cambridge Analytica là một ví dụ.
Trong thời điểm như hiện nay, giữa hàng loạt những bê bối rò rì dữ liệu người dùng cá nhân mà Facebook là một trong những cái tên đứng đầu danh sách thì việc người dùng vô tư chia sẻ hình ảnh cũng như tham gia các trào lưu trên mạng xã hội luôn mang tới những nguy cơ khó lường cho chính cá nhân mình.
